Đã bước vào nghề hướng dẫn viên (HDV) thì rời khỏi nhà lúc 4g sáng và về nhà lúc 11g tối là chuyện gần như mỗi ngày dù là nam hay nữ. Chị Đinh Thị Thanh Mai, theo nghề 13 năm cho biết, HDV phải dậy sớm trước khách khoảng 2-3 tiếng để chuẩn bị, nếu là đưa khách đi máy bay, tàu, xe… thì phải đến ga bến thật sớm.
Đặc thù công việc như vậy, chị Mai lại nổi tiếng có ngoại hình đẹp với vòng eo 56cm trong giới tour guide, nên không ít lần bị người khác hiểu lầm, hoài nghi. “Ngày còn độc thân, tôi luôn bị hàng xóm thắc mắc, thậm chí là dị nghị khi tôi đi sớm về khuya một mình trong bao nhiêu năm. Họ cũng nghĩ ra những nghề khác không lành mạnh cho tôi, nhưng mình yêu nghề thì bỏ qua hết để tiếp tục với nghề”, chị Mai chia sẻ.
Còn Nguyễn Thảo Giang thì gọi 5 năm trong nghề của mình là “làm gì cũng nhanh”, từ dậy sớm, vệ sinh cá nhân trong vài phút, ăn uống nhanh, di chuyển nhanh. Cô gái quê Phú Yên cho biết những ngày thanh xuân là những vòng xoay của việc nhận bàn giao dịch vụ, danh sách khách, gọi điện thoại dặn dò khách về thời gian điểm hẹn, gọi điện thoại xác nhận dịch vụ khách sạn nhà hàng. Ngày đi tour thì Giang đến trước khách ít nhất 1 tiếng để chuẩn bị vật dụng, nón, nước và đón khách, gặp được khách kiểm tra số lượng, thuyết minh trên xe, hướng dẫn khách tham quan, vị trí ngồi, sắp xếp chia phòng cho khách. “Thường thì khách ăn, ngủ, nghỉ xong thì HDV chúng em mới được ăn, ngủ, nghỉ. Buổi tối cũng luôn trong trạng thái sẵn sàng công việc, khi khách cần hỗ trợ thì phải có mặt và xử lý ngay lập tức”, Giang chia sẻ về nghề.
Thảo Giang cùng du khách thả đèn trời trong tour Tết 2023 ở Đài Loan. Ảnh: NVCC.
Cả Thanh Mai và Thảo Giang đều cho rằng nghề HDV không hề “sung sướng” như nhiều người nghĩ, không phải lúc nào cũng đi máy bay, ở resort năm sao, đi du lịch miễn phí… HDV luôn đặt công việc, sự hài lòng và an toàn của khách lên hàng đầu, việc “tận hưởng” điểm đến gần như là không có với lịch làm việc dày đặc.
Đi tour bị vợ khách ghen
Nhắc đến các nữ HDV là nhắc đến các cô gái xinh xắn, khỏe mạnh, hiểu biết, giỏi ngoại ngữ, luôn thể hiện sự chu đáo, vui tính và không bao giờ biết mệt mỏi. Vì thế các khách nam để ý, trêu chọc hay cưa cẩm cũng xảy ra nhiều trong và sau ngày tour.
Chị Thanh Mai vẫn còn nhớ về ánh mắt của một người phụ nữ trong một đoàn tour outbound (đi nước ngoài) luôn dè chừng, thậm chí gay gắt với chị vì sợ… chị “ve vãn” chồng. “HDV thì luôn phải tươi cười niềm nở với khách, nhưng các tour mà có cặp đôi vợ chồng thì tôi hết sức thận trọng. Các chị vợ thường rất để ý cách HDV nữ giao tiếp với khách nam, với chồng mình. Mà nếu tôi thân thiện thì bị vợ gay gắt, nhưng nếu không chu toàn với khách sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tour, hình ảnh công ty. Đúng là làm dâu trăm họ mà”, chị Mai nhớ lại.
Thanh Mai đón đoàn Chủ tịch Thượng viện Cộng hòa Séc và Phu nhân đến Việt Nam năm 2023. Ảnh: NVCC.
Kim Khánh, HDV của công ty Ngôi Sao Tour cũng là một “mỹ nhân” trong làng tour guide thì khẳng định chuyện khách nam trêu gẹo trên tour “như cơm bữa”. Mỗi người có cách xử lý của mình, nhưng Khánh cho biết điều cần nhất là bình tĩnh, không làm “xấu mặt” khách hay ảnh hưởng uy tín công ty trước mặt người khác. Nữ HDV nên cư xử hòa nhã với tất cả khách, không quan tâm đặc biệt ai trừ những người già, trẻ em, phụ nữ yếu trong tour. Với những hành động hơi quá của khách nam, nữ HDV thường khéo léo nhắc nhở đây là công việc, và giữ khoảng cách nhất định.
Khánh kể rằng: “Những ngày mới đầu đi tour cũng hơi sợ và khó xử khi gặp chuyện này, nhưng đi nhiều rồi mình thấy đó là chuyện bình thường và dễ xử lý, vì còn nhiều vấn đề khác lớn hơn mà nữ HDV phải luôn tỉnh táo như: an toàn cho đoàn, các rủi ro về phương tiện, tai nạn, khách mất đồ… Là nam thì những lúc vậy đã hoảng sợ huống gì mình là nữ”.
Kim Khánh (ngoài cũng bên phải) trong một lần dẫn khách đoàn đi nước ngoài. Ảnh: NVCC.
Thảo Giang thì cũng nhiều phen “hốt hoảng” cùng với khách. Lần ở Pattaya (Thái Lan), nửa đêm chuông báo cháy khách sạn reo, đoàn khách hầu hết ở tầng 9, tầng 10 hết sức hỗn loạn. Giang phải bình tĩnh, kêu gọi khách bình tĩnh lại, chạy cầu thang bộ 9-10 tầng để thoát hiểm. Cũng may là chuông reo do có người hút thuốc trong phòng chứ không có hỏa hoạn gì, Giang thở phào nhẹ nhõm, còn nếu rủi có những chuyện khác xấu hơn, cô gái 25 tuổi phải tiếp tục ứng phó. Hay tour đi Đài Loan, Nhật Bản, động đất giữa đêm cũng là chuyện thường xảy ra, HDV luôn phải chuẩn bị sẵn tinh thần để trấn an khách.
Dễ bị cuốn theo vòng xoáy đồng tiền
Không thể phủ nhận nghề HDV du lịch cũng là một nghề có thu nhập tương đối cao, tương xứng với công sức và trí thức của người làm nghề. Nhiều HDV khẳng định nếu thường xuyên đi tour, không ngại xa gần, thì công tác phí công ty trả cho và nếu làm tốt thì khách “tip” cũng tương đối khá, có thể sống thoải mái. Tuy nhiên vòng xoáy của đồng tiền luôn có hai mặt, để có thêm tiền, HDV cũng có thêm nhiều cách như làm giá tour trực tiếp với khách, ăn chia hoa hồng với điểm mua sắm, “nhắc khéo” khách tip. Theo chị Thanh Mai, những chiêu trò đó đều không lâu bền, sớm muộn gì cũng bị công ty phát hiện và xử lý, quan trọng nhất là làm nghề cần có tâm, yêu nghề, chăm chỉ thì cơ hội sẽ đến nhiều, khách cũng sẽ cảm ơn.
Các nữ HDV đều khẳng định theo nghề này có ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống cá nhân và gia đình, nếu để bản thân bị cuốn vào công việc và tài chính thì có lúc trở nên cô đơn, không có thời gian bên gia đình hay bạn bè. “Ngày mới vào nghề, có lúc tôi ham kiếm tiền tới mức một ngày chạy 3 tour. 5h sáng dẫn khách đi Củ Chi, trưa về trung tâm đưa đoàn khác đi city tour (nhà thờ-chợ Bến Thành-bảo tàng) và tối đưa một đoàn khác nữa đi ăn tối, xem múa rối nước. 11g khuya xong công việc, đứng giữa thành phố mà tôi thấy mệt rã rời, không còn sức lực để đi về nhà, thấy cô độc giữa màn đêm”, chị Mai kể.