Viêm tai giữa ở trẻ em: dấu hiệu nhận biết và cách xử trí

1. Tại sao trẻ nhỏ dễ bị viêm tai giữa

Bệnh lý viêm tai gồm viêm tai ngoài, viêm tai giữa và viêm tai trong, trong đó viêm tai giữa là phổ biến nhất, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Trẻ nhỏ rất dễ mắc viêm tai giữa, đặc biệt khi thời tiết chuyển mùa. Vậy, đâu là nguyên nhân khiến trẻ trở thành đối tượng dễ mắc bệnh này?

1.1. Hệ miễn dịch của trẻ

Trong 6 tháng đầu đời, trẻ sơ sinh cần nhận miễn dịch bị động từ sữa mẹ hoặc các nguồn sữa khác. Sau thời gian này, hệ miễn dịch của trẻ mới dần hoàn thiện. Tuy nhiên, miễn dịch chưa phát triển đầy đủ khiến trẻ không thể ngăn chặn hiệu quả các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn tấn công đường hô hấp và tai giữa.

1.2. Cấu trúc tai chưa hoàn chỉnh của trẻ

Tai trong của con người kết nối trực tiếp với cổ họng thông qua ống thính giác. Do đó, viêm tai giữa thường là biến chứng của các bệnh viêm đường hô hấp. Cấu trúc tai chưa hoàn chỉnh khiến vi khuẩn dễ dàng tấn công từ mũi họng vào tai giữa, gây viêm, tăng tiết dịch và nhiễm trùng.

1.3. Trẻ thường mắc các bệnh tai mũi họng

Viêm tai giữa thường xuất phát từ các bệnh viêm mũi họng mà trẻ dễ mắc khi thời tiết chuyển mùa, như viêm VA, viêm amidan, viêm xoang, viêm họng, v.v.

Trước những nguyên nhân trên, viêm tai giữa trở thành một trong những bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ. Chính vì vậy, các bậc phụ huynh cần trang bị kiến thức để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho trẻ tốt hơn.

2. Thông tin cần biết về viêm tai giữa ở trẻ em

Để phát hiện và điều trị kịp thời viêm tai giữa, cha mẹ cần nắm rõ thông tin về bệnh lý này.

2.1. Dấu hiệu cảnh báo viêm tai giữa ở trẻ em

Trẻ bị viêm tai giữa sẽ có những dấu hiệu đặc trưng như:

• Sốt nhẹ đến sốt vừa, có thể cao hơn 39 độ C.

• Chán ăn, bỏ bú, ăn không ngon miệng.

• Đau trong tai; trẻ lớn có thể nói cho cha mẹ biết, còn trẻ nhỏ thường chỉ dụi tay hoặc kéo vành tai.

• Trẻ khó chịu, trằn trọc, khó ngủ, hay quấy khóc.

• Tiêu chảy, nôn ói.

• Có dịch mủ chảy ra từ ống tai ngoài.

• Chậm phản ứng với âm thanh.

• Có triệu chứng đau đầu, giảm thính lực tạm thời.

Triệu chứng viêm tai giữa ở trẻ em khá dễ nhận biết và xuất hiện từ sớm. Chỉ cần cha mẹ chú ý là sẽ phát hiện ra nhiều biểu hiện khác lạ ở trẻ.

2.2. Làm gì khi trẻ bị viêm tai giữa?

Hầu hết trường hợp viêm tai giữa ở trẻ là biến chứng từ bệnh lý viêm mũi họng thông thường. Do đó, việc đầu tiên cần làm là điều trị các bệnh lý này. Nếu viêm tai giữa không quá nghiêm trọng, trẻ có thể tự khỏi sau vài ngày và triệu chứng bệnh sẽ giảm dần rồi biến mất. Tuy nhiên, cha mẹ không nên chủ quan mà cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ. Nếu tình trạng nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng hơn, cần đưa trẻ đến bác sĩ ngay.

Khi triệu chứng bệnh trở nên rõ ràng hơn, thường ở giai đoạn viêm tai giữa xung huyết, nếu kéo dài có thể trẻ sẽ cần dùng thuốc điều trị. Hãy đưa trẻ đi khám để nhận chỉ định dùng thuốc tác dụng tại chỗ hoặc thuốc uống, tiêm toàn thân. Việc để bệnh kéo dài có thể làm cho bệnh trở nên khó chữa hơn và dễ phát sinh biến chứng.

Viêm tai giữa thường nặng khi tác nhân gây bệnh là vi khuẩn, đặc biệt là phế cầu khuẩn. Trong trường hợp này, trẻ sẽ cần sử dụng thuốc kháng sinh và phải được bác sĩ chuyên khoa theo dõi trong suốt quá trình điều trị.

2.3. Cách phòng ngừa viêm tai giữa ở trẻ nhỏ

Bệnh viêm tai giữa ở trẻ nhỏ có thể được phòng ngừa hiệu quả với những biện pháp sau:

• Giữ ấm cho trẻ, nhất là khi thời tiết chuyển mùa, điều này không chỉ giúp phòng ngừa bệnh viêm đường hô hấp mà còn hạn chế viêm tai giữa biến chứng.

• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những trẻ đang có dấu hiệu bệnh cảm lạnh hoặc viêm tai giữa.

• Cho trẻ bú nhiều, ăn nhiều trái cây và rau củ để tăng sức đề kháng.

• Khi cho trẻ bú bình, nên để trẻ ở tư thế ngồi, tránh bú ở tư thế nằm để ngăn sữa và nước chảy ngược vào tai.

• Giảm thiểu tiếp xúc với khói bụi, khói thuốc lá và hóa chất trong môi trường ô nhiễm.

• Tiêm ngừa đầy đủ cho trẻ các loại vắc xin được khuyến cáo hàng năm, đặc biệt là vắc xin ngừa cúm và phế cầu.

Nhiễm phế cầu khuẩn là tình trạng nghiêm trọng nhất có thể gây viêm đường hô hấp và viêm tai giữa nặng, có thể đe dọa tính mạng. Tiêm phòng vắc xin ngừa phế cầu được đánh giá là phương pháp phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất. Vắc xin phổ biến hiện nay là vắc xin Symflorix, có khả năng ngừa 10 typ kháng nguyên của phế cầu khuẩn. Trẻ được tiêm vắc xin sẽ tự sinh ra kháng thể và dễ dàng tiêu diệt phế cầu khuẩn khi chúng xâm nhập vào cơ thể gây bệnh.

3. Kết luận

Như vậy, viêm tai giữa ở trẻ em tuy phổ biến nhưng thường không quá nguy hiểm và có thể phòng ngừa chủ động. Cha mẹ cần đặc biệt chú ý theo dõi triệu chứng của trẻ và đưa trẻ đi khám kịp thời nếu có dấu hiệu bệnh nghiêm trọng.

Chuyên khoa Tai - Mũi - Họng, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là địa chỉ y tế uy tín mà nhiều cha mẹ lựa chọn để thăm khám cho trẻ, nhờ vào:

• Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chẩn đoán bệnh chính xác và tận tâm với trẻ.

• Cơ sở vật chất hiện đại, khang trang với hệ thống máy nội soi tiên tiến cho hình ảnh rõ nét, hỗ trợ chẩn đoán bệnh hiệu quả.

• Áp dụng bảo lãnh viện phí với nhiều loại thẻ bảo hiểm, giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh.

Nếu cần tư vấn thêm, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.